Geguritan Maria Boernomo

Wedi Lara

Ana aturan anyar
Kabeh warga kudu nganggo masker
Supaya memala ora nular
Senajan yen keblekepen bisa klenger

Promosi Santri Tewas Bukan Sepele, Negara Belum Hadir di Pesantren

Kaya mengkono yen wedi lara
Nalika pageblug ndadra-ndadra
Sing waras dianggep lara
Apa maneh sing lara

Wedi lara
Bakal muspra
Yen akeh sing ora precaya
Senajan pancen akeh sing lara

Pancen wis mbiyen mula
Kabeh sing mati mesthi tau lara
Embuh apa memalane
Embuh pira umure

Nalika akeh sing precaya
Marang sapa sing wedi lara
Bakal padha kemenusan
Banjur kelangan kamanungsan.

Griya Pena Kudus, 2021

Wedi Mati

Sapa sing wedi mati
Bakal mati
Sapa sing ora wedi mati
Uga bakal mati

Ora prelu wedi mati
Kabeh sing urip bakal mati
Sing mati bakal urip maneh
Wis ana papesthene kabeh

Pancen wis lumrahe manungsa
Duweni rasa wedi mati
Jalaran kakehan dosa
Lan lali wetone rina wengi

Nalika wedi mati
Kabeh liyan dadi memedi
Senajan bebasane urip tanpa memala
Jalaran ora ana doltinuku suwarga

Wedi mati
Aja dianggep mokal
Jalaran kabeh sing urip iki
Kadya laler marani kadhal.

Griya Pena Kudus, 2021

Remeng-Remeng

Remeng-remenge kahanan
Bakal gawe remenge pangaran
Abang karo ijo katon ora seje
Mrengut karo mesem padha ayune

Banjur akeh warung remeng-remeng
Misuwure sapa mara bakal seneng
Jalaran sing mlebu arep mangan
Malah ditawani dipan

Remeng-remeng
Pancen dudu padhang
Nanging uga ora peteng
Kabeh banjur dadi mamang

Remeng-remenge kasunyatan
Bakal dumadi pasulayan
Sing becik ora cetha
Sing ala ora ketara

Pancen akeh sing seneng
Marang papan remeng-remeng
Jalaran ora kuwatir blereng
Senajan wungu katon ireng.

Griya Pena Kudus, 2021

Aja Padha Gumun

Aja padha gumun marang wong-wong kuwi
Saben blanja njaluk rega-rega dilarangi
Nempur beras bae kudu menyang manca
Jalaran kabeh sing mbayari negara

Aja padha gumun marang wong-wong kuwi
Senajan pendhidhikane tekan es telu
Nanging saben ngitung-itung mesthi kleru
Lima ping rolas dadi satus apa malah sewu
Beras sekilo ping sewu dadi limang ton

Aja padha gumun marang wong-wong kuwi
Dipercaya ngedum beras marang kere-kere
Malah mripate cadhok lan mbingungi
Banjur isane mung eling sanak krabate
Sing omahe sakiwatengene

Aja padha gumun
Nyawang kanyatan
Sing satemene tangeh lamun.

Griya Pena Kudus, 2021

Dodolan Banyu

Sansaya akeh sing dodolan banyu
Kamangka banyu satemene ora dol tinuku
Malah ana banyu dijapani klawan ayat suci
Banjur regane dadi larang ngungkuli kopi

Dadi kelingan mangsa mbiyen
Banyu kendhi dicawisake ing ngarep omah
Sapa bae sing ngorong bisa ngombe
Tanpa kula nuwun tanpa matur nuwun

Sansaya akeh sing dodolan banyu
Tanpa pakewuh marang sing gawe banyu
Kamanungsan banjur kadya sirna
Ora ana maneh tetulung marang sapadha

Sansaya akeh sing dodolan banyu
Banjur ngangsu dianggep saru
Kendhi-kendhi kesingker pager ayu
Sumur-sumur kebacut kelangan timba
Kamangka banyu duweke kang kuwasa
Ora pantes diwenehi rega.

Griya Pena Kudus, 2021

Aja Ladak

Pangarsa padha ladak
Rakyat cilik dioyak-oyak
Sing lali maskeran dadi budhak
Kadya kompeni marang pribumi
Nalika sadurunge kamardikane nagari
Bener-bener nggegirisi

Aja ladak marang bangsane dhewe
Ing mangsa pageblug iki
Rakyat cilik sansaya kere
Yen susah mesti gampang lali

Aja ladak nemen-nemen
Kabeh kudune tetep dieman
Sing lali pantes nampa sengen
Murih kabeh tetep seger kuwarasan

Nalika memala gampang nimbal-nimbal
Pancen urip dadi sarwa kedungsal-dungsal
Mula aja ladak
Aja ladak!

Griya Pena Kudus, 2021

Padaringan

Padaringan ing pojok pawon iki
Wis kosong kawit sasi wingi
Saben dina nempure ora sepira
Sawise kapeksa ngiris pedhet jemaka

Saiki kandhang wedhus uga wis kosong
Jalaran wedhus sapranak uga wis didol
Aja nganti lemari dipan katut digotong
Senajan kabeh katon sarwa kemedol

Yen pageblug durung dipungkasi
Pabrik-pabrik ora bakal dibukak maneh
Bansos saka pamarenthah bakal diwatesi
Bocah-bocah bakal kepeksa ngombe teh

Saiki sansaya akeh kawula padha susah
Sawise kebon sawah padha dadi omah
Akeh ibu-ibu sansaya kangelan ramban
Ora ana maneh bayem thukul ing plataran

Kanggone kabeh kawula cilik
Yen padaringan kosong mripate mendhelik
Embuh tekan sok kapan
Bisa maneh ngisi padaringan.

Griya Pena Kudus, 2021

Kramas Merang

Mbah Uti rekmane dhawa
Wernane ireng gilap banyu tawa
Saben dina Jumuwah esuk dikramasi
Nganggo cem-ceman awu merang sepanci

Biyung uga tansah kramas merang
Rekmane dhawa limang kilanan
Nanging wernane wis mublak sawang
Jongkate sansaya kagubet brodolan

Kramas merang
Wis diganti shampo rentengan
Sing wangine kadya kembang
Sing jare bisa nyegah thukule uwan.

Griya Pena Kudus, 2021

Golek Kroto

Golek kroto dadi pakaryan
Jalaran sansaya akih wong ngingu manuk
Sing regane sansaya edan-edanan
Ana manuk sing ajine padha karo gumuk

Golek kroto wis lumrahe mlebu metu alas
Menek wit gedhe dirubung ngangrang
Bebasane rawe-rawe rantas
Putung kabeh sing malang-malang

Golek kroto kanggo urip bebrayan
Pancen sajak ora tinemu akal
Nanging murih wareg kudu kangelan
Senajan katon mokal

Golek kroto turun temurun
Kadya ora ana pakaryan liya
Ora usah gumun
Aja dikuya-kuya.

Griya Pena Kudus, 2021

Tebu

Tebu ijo apa kuning apa abang
Kabeh mesthi manise
Bisa dadi gula kanggo wedang
Gawe marem sing ngombe

Tebu ing Jawa padha karo tabu ing manca
Tau dadi senjata kanggo njajah negara
Mbiyen, ing saperangan kutha
Kompeni mbangun pabrik gula
Rakyat desa dipeksa nandur tebu
Nanging gulane banjur diangkut prau

Saiki rakyat wegah nandur tebu
Jalaran gula saka manca padha teka
Regane medhe tansah dol tinuku
Wekasane dadi memala

Tebu pancen manis
Sing kuning apa ijo apa abang
Kabeh namung lamis
Banjur dadi wedang
Wekasane dadi memala
Sing bakal mretheli raga.

Griya Pena Kudus, 2021

Pari

Sapa nandur gabah
Bakal thukul pari
Sapa ngrumati pari
Bakal panen gabah
Mengkono unen-unene
Senajan kasunyatane bisa seje

Kawit mbiyen mula
Wong tani pancen rekasa
Nandur pari kelangan sawah
Sawise adol bekakas omah
Jalaran tikus padha ngamuk
Banjire uga peres gumuk

Pari apa gabah
Mambu kringete wong mberah
Regane kadya obahe dacin
Jalaran impor beras kebacut ora isin.

Griya Pena Kudus, 2021

Prasmanan

Dumadining urip enak kepenak
Yen saben arep mangan
Bisa milih apa sing dipangan
Nanging weteng dudu dunak

Mula ora kabeh kudu dipangan
Murih ana sisa kanggo sapa
Ngombe uga aja nganti kakehan
Weteng uga dudu rawa

Elingana pituture wong tuwa
Yen memala gawan kemaruk
Urip aja nganti kabotan raga
Bebasan wit bakale ambruk

Ing kahanan sarwa prasmanan
Sapa kemaruk bakal kapiran
Kepara marem malah cilaka
Katerak memala lan bebaya

Panganan
Apa umbenan
Yen pancen ana sisa
Aja nganti muspra.

Griya Pena Kudus, 2021

Maria M. Bhoernomo
Pandhemen Sastra Jawa, dedunung ing Prambatan Kidul RT 002/ RW 004 No.755 Kudus 59331 Jawa Tengah